Koruyucu Aile Hizmeti
Koruyucu aile hizmeti, herhangi bir sebepten ötürü biyolojik ailesinin yanında kalması mümkün olmayan çocukların, uzun veya kısa süreli olarak, ücretli veya gönüllü statüde, devlet denetiminde, aileler tarafından kendi aile ortamlarında bakılması ve yetiştirilmesidir.
Kuşkusuz her çocuk için en sağlıklı ortam kendi biyolojik ailesinin yanıdır. Ancak çeşitli sosyal ve ekonomik zorluklarla zayıflayan ve dağılan aileler, ya da zihinsel, bedensel, psikolojik sorunları nedeniyle aile bütünlüğünü sağlayamayan aileler çocuklarının ihtiyaçlarını karşılayamaz, onlara bakamaz hale gelebilmektedirler. Bazı çocuklar ise biyolojik aileleri tarafından ihmal ve istismara uğramakta olup, sağlıklı gelişimi acısından biyolojik aileden uzaklaştırılması acil önem teşkil etmektedir. Hangi gerekçe ile olursa olsun ailesinden ayrılarak kurum bakımı altına alınmış olan çocuklara verilebilecek en iyi hizmet, onun kendi ailesinin yanında bakımının sağlanabilmesi için gerekli koşullar sağlanana kadar başka bir aile yanında bakımlarının sağlanmasıdır. Çocuklar ancak düzenli olarak ihtiyaçlarının karşılandığı, korunup sevildikleri ve bağlanabildikleri yetişkinler aracılığı ile aile ortamı içerisinde yaşadıkları travmaları atlatabilmekte ve sağlıklı olarak gelişebilmektedir.
Ülkemizin de imzalamış olduğu 2 Eylül 1990 tarihli Çocuk Hakları Sözleşmesi ile koruyucu aile hizmeti daha da önem kazanmış olup halen bu hizmet 14.12.2012 tarih ve 28497 sayılı Koruyucu Aile Yönetmeliği'ne uygun olarak Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi Madde 20, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu Madde 347, 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu Madde 5, 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu Madde 23, 633 Sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Maddeler 2,8,22,28 ,Geçici Madde 6 da konu ile ilgilidir.
Ülkemizde TC vatandaşı olup sürekli olarak Türkiye’de ikamet eden, 25-65 yaş aralığında bulunan, en az ilkokul mezunu, düzenli geliri bulunan, evli/bekâr veya çocuklu/çocuksuz herkes (çocuğun biyolojik anne-babası ya da vasisi dışındaki kişiler) koruyucu aile olabilmektedir.
Akrabaların koruyucu aile olmak istemesi halinde yapılacak sosyal inceleme sonucuna göre yaş ve eğitim koşulları değerlendirilmektedir.
Bekar kişilerin başvurularında, 30 yaşını doldurmuş olmaları ve yerleştirilecek çocuğa ebeveynin yokluğunu hissettirmeyecek akraba ilişkilerine sahip olmasına önem verilmektedir.
Biyolojik aileleri yanında yetişme şansını geçici bir süre için yitirmiş ya da çeşitli nedenlerle evlat edindirilememiş kız ya da erkek, sağlıklı ya da engelli tek ya da kardeş olup, koruyucu aile yanına yerleştirilmeye uygun olduğu belirlenmiş olan korunmaya ihtiyaç duyan çocuklar koruyucu aileler yanına yerleştirilmektedir.
Koruyucu Aile Hizmeti içerisinde dört farklı tip bakım modeli bulunmaktadır:
1- Süreli koruyucu aile
2- Akraba veya yakın çevre koruyucu aile modeli
3- Geçici koruyucu aile modeli
4- Uzmanlaşmış koruyucu aile
Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne dilekçe ile başvuru yapılır. Müdürlüğün ilgili uzmanlarınca aşağıdaki süreç takip edilir:
- Başvuru
- Evrak tamamlama istenilen belgeler için tıklayınız !
- İnceleme ve onay
- Uygun çocukla eşleştirme ve uyum aşaması
- Sözleşme imzalanması
- Çocuğun teslimi
- İzleme ve denetim
Koruyucu ailelere koruyucu aile yanına yerleştirilen çocukların bakım, eğitim ve yetiştirilmelerine ilişkin harcamalara karşılık olmak üzere çocuk başına çocuğun (varsa) engellilik ve yaş durumuna göre değişkenlik gösteren miktarlarda aylık net ödeme yapılır. Ayrıca koruyucu aileye yılda bir kez çocuğun eğitim masrafları karşılığı 3 katı tutarında ve yılda iki kez giyim masrafları karşılığı 2 katı tutarında ödeme yapılmaktadır. Bunun yanısıra, aylık okul servis ücretleri, meslek edindirme ve sınavlara hazırlık kurs ücretleri için de yıllık belirlenen tutarlarda ödemeler yapılmaktadır.Koruyucu Aile Aylık Ödeme Miktarları için tıklayınız !
Koruyucu aile hizmeti, çocuklar için sadece bir bakım modeli olmasının çok daha ötesinde onlar için bir rehabilitasyon sürecidir. Koruyucu aile hizmeti, çocukların kurum bakımının etkilerinden arınmaları ve sağlıklı olarak gelişip yetişebilmeleri için bir ortam sunabildiği oranda başarıya ulaşabilmektedir. Ancak bu model sadece bu hizmetten yararlandırılan çocuğu değil, dolaylı ya da dolaysız olarak aile yanına yerleştirilecek çocuğu, koruyucu aileyi, çocuğun biyolojik ailesi ve koruyucu ailenin diğer aile bireylerini etkileyen de bir süreçtir. Bu sürecin her boyutuyla bu alanda çalışmaları yürüten meslek elemanları tarafından yakından takip edilmesi ve gerekli müdahalelerin zamanında yapılması hizmetin sürekliliği açısından çok önemlidir. Bu amaçla Koruyucu aile ve yanına yerleştirilen çocuk ile biyolojik aile, vakanın özelliklerine göre belirlenen aralıklarla, düzenli olarak mevzuat kapsamında uzmanlar tarafından izlenmektedir.